شرکت در نماز مهم تر و برتر از تجارت و اقتصاد

شرکت در نماز مهم تر و برتر از تجارت و اقتصاد

آیات اول تا هشتم سوره جمعه درباره توحید، نبوت، معاد، و مذمت از یهود دنیا پرست است لیکن آیات اخیر آن پیرامون یکی از مهم ترین وظایف اسلامی است که در تقویت ایمان تأثیر فراوان دارد و از یک نظر هدف اصلی سوره محسوب می شود؛ و آن نماز جمعه و برخی از احکام مربوط به آن است.
نخست، همه مسلمانان را مخاطب قرار می دهد و فرمان می دهد که به محض شنیدن صدای اذان نماز جمعه، تجارت را رها سازند و با ترجیح نماز جمعه بر کار و کسب و مسائل اقتصادی، بسوی ذکر خدا (خطبه و نماز) بشتابند:
یا ایها الذین امنوا اذا نودی للصلوة من یوم الجمعة فاسعوا الی ذکر الله و ذروا البیع .
و سپس با جمله ذلکم خیرلکم ان کنتم تعلمون.
اشاره می کند به اینکه اگر مسلمانان بدانند و پیرامون این امر بیندیشند، متوجه می شوند که نماز جمعه فواید و منافعی برای مسلمین دارد که تحصیل در آمدهای مادی و مسایل اقتصادی در برابرش ناچیز است. باید توجه داشت که مراد از (ذکر خدا) در درجه اول، نماز است ولی خطبه های عبادی - ی نماز جمعه نیز که آمیخته با یاد خداوند و جزیی از نماز است، نیز ذکر خداست و باید برای استماع آن شتاب شود.
در آیه بعد می فرماید: هنگامی که نماز، پایان گیرد، آزادید که در زمین پراکنده شوید و از فضل خدا جستجو کنید؛ یعنی به کار و کسب و تجارت بپردازید و یادآوری می کند که هنگام کار و کسب نیز نباید از یاد خدا غافل شوید بلکه باید او را بسیار یاد کنید و بازرگانی خود را با یاد خدا و در راستای رضای او که درستی و امانت و صداقت است قرار دهید. و در پایان سوره می فرماید:
و اذا رأو تجارة او لهواً انفضوا الیها و ترکوک قائماً قل ما عندالله خیر من اللهو و من التجارة و الله خیر الرازقین .
هنگامی که تجارت یا سرگرمی و لهوی ببینند، پراکنده می شوند و به سوی آن می روند و تو را ایستاده به جای خود رها می سازند. بگو: آنچه نزد خداست، بهتر از بازیچه و بازرگانی است، و خداوند بهترین روزی دهندگان است.
بخش اول آیه اخیر، اشاره به شأن نزول آیه دارد. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در حال ایراد خطبه های نماز جمعه بودند که کاروانی از شام رسید و ورود خود را با نواختن طبل که قرآن از آن تعبیر به لهو می کند، اعلام کرد، مردم بی ادبانه پیامبر و خطبه های جمعه را رها کردند و به سوی کاروان و امور مالی خود شتافتند و آنان را به سختی نکوهش کرد و پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: اگر این گروه اندک هم رفته بودند، از آسمان سنگ می بارید.
بخش دوم آیه اخیر یادآوری می کند که پاداش الهی و برکاتی را که از حضور در نماز جمعه و شنیدن مواعظ و اندرزهای پیامبر و تربیت معنوی و و طرح مسائل اجتماعی و راه حل های ی، عایدتان می شود، با هیچ چیز دیگر نباید مقایسه کرد و اگر می ترسید که روزی شما بریده شود، اشتباه می کنید. خداوند، بهترین روزی دهندگان است.
امام علی (علیه السلام) شرکت در نماز جمعه را مورد تأکید قرار دادند و فرمودند: (روز جمعه پیش از حضورت در نماز جمعه مسافرت مکن مگر انگیزه و هدف سفرت خدایی باشد یا برای آن توجیه قابل قبول دیگری باشد. در تمامی جریانهای زندگانی خود فرمانبر خدا باش. که فرمانبری از خدا هر کار دیگر مقدم است.)